W drugim numerze Praktyk Czytania krążymy wokół tematu wolności.
Literatura jest przestrzenią wolności. Pozwala oderwać się od męczącego i ograniczającego ,,ja” oraz ,,tu” i ,,teraz”. Pozwala spojrzeć na świat z różnych perspektyw. Otwiera na złożoność, uczy ,,mądrości niepewności” i wrażliwości. Dla słynnego krytyka literackiego Harolda Blooma trop poetycki był ,,zamierzonym błędem”, kłamstwem, fałszerstwem, odejściem od ,,literalnego” (właściwego) znaczenia. A zarazem jedyną dostępną nam strategią w walce o autonomię, podmiotowość oraz odrobinę wolności w okrutnym, zdeterminowanym wszechświecie. Naszą próbą przechytrzenia nieubłagalnego porządku czasu i nieuchronności śmierci. Ten, kto poświęci się literaturze może tę odrobinę wolności i nieśmiertelności zyskać.
Ale oczywiście można też się w literaturze zatracić, uciec w nią, stać się jej niewolnikiem, składającym na jej ołtarzu swoje życie. Na tę pochłaniającą hipnotyzującej moc tekstu wskazuje znakomita oniryczna miniatura Ignacego Kotowskiego ,,Nokturn”.
Wizja wolności jako drogi zamierzonego błędu, na końcu której wychodzimy pokiereszowani, ale trochę bardziej autonomiczni, pasuje do Joanny z ,,Matki Joanny od Aniołów” Iwaszkiewicza. Refleksja o tej wartości jest obecna w jej walce o kobiecość i tożsamość. Obserwujemy, że Joanna niejako potwierdza słowa Henriego Bergsona, że bycie wolnym oznacza branie w posiadanie siebie. W aktualniku piszemy o nowym spektaklu inspirowanym jej historią wystawianym w Teatrze Narodowym (reż. Wojciech Faruga) i rozmawiamy z jego dramaturżką Julią Holewińską. W pokrętny i często autodestrukcyjny sposób walczy o wolność również bohaterka najnowszej powieści Eleny Ferrante, którą również recenzujemy.
Bohaterka wywiadu – Iza Bartosz – opowiada bardzo mądrze między innymi o ważnych dla niej kobiecych postaciach w literaturze – Pippi Pończoszańce, Patti Smith, Anemarie Schwarzenbach – przewodniczkach po świecie, w którym można dać sobie radę samej, mówić własnym głosem i z nikim się nie porównywać.
Zapraszamy do czytania i inspiracji!
Karolina & Joanna
