Coś się zmieniło. Bardzo długo nie zwracaliśmy uwagi na powoli zachodzące zmiany i nagle obudziliśmy się w zupełnie innym świecie. Świecie zniszczonym, zbliżającym się do katastrofy ekologicznej, w którym panują pogłębiające się nierówności społeczne i ekonomiczne, zarazem jednak takim, w którym wiele głosów do tej pory wykluczonych zaczyna się przebijać na powierzchnię.
To jak silne może być poczucie dezorientacji wobec niespodziewanej zmiany uświadomiła nam ostatnio pandemia. W sytuacji, gdy świat diametralnie się zmienia, upieranie się przy dawnych sposobach myślenia i działania jest nie tylko niezbyt praktyczne i niezbyt mądre, ale – biorąc pod uwagę, że za dużą część tych zmian odpowiada człowiek – może mieć opłakane skutki. Wiele przemawia za tym, że tradycyjny humanizm się wyeksploatował i, jak pisze w swojej książce „Być ze świata” filozofka Monika Rogowska-Stangret, „potrzebujemy nowych praktyk, ale potrzebujemy także nowych opowieści. Nowych w tym znaczeniu, że niesięgających po te rozwiązania, które doprowadziły do ekologicznych, politycznych czy społecznych wyzwań, z jakimi mierzymy się dziś – u progu trzeciej dekady XXI wieku.”[1] W czterech składających się na książkę wnikliwych esejach, szuka ona propozycji nowej etyki, nowych sposobów myślenia o człowieku i świecie, które byłyby na miarę ,,naszego dzisiaj”. Przyglądając się tekstom filozoficznym przede wszystkim z nurtu feministycznego nowego materializmu Rogowska-Stangret nie daje gotowych odpowiedzi, ale podsuwa nam inspirujące tropy. Zaczynamy się zastanawiać nad tym, czy akceptacja poczucia niepewności w naszym życiu sprawi, że zaczniemy z troską zwracać się ku innym istotom albo czy możliwa jest nauka, która uwzględniałaby troskę o świat. „Być ze świata” pobudza do myślenia i daje nadzieję.
[1] Monika Rogowska-Stangret, „Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej”, słowo/obraz terytoria, Gdańsk, październik 2021, s. 95.
[Monika Rogowska-Stangret, „Być ze świata. Cztery eseje o etyce posthumanistycznej”, słowo/obraz terytoria, Gdańsk, październik 2021]
